"Yaşam deneyleri, en iyi öğretmenlerdir, ama okul masrafları çok
fazladır."
|
Thomas Carlyle (d. 4 Aralık 1795 Ecclefechan, Dünfries ve Galloway, İskoçya -
ö. 5 Şubat 1881 Londra) İskoç asıllı, deneme ve hiciv yazarı,tarihçi ve eğitmendir. Carlyle "Edinburgh
Ansiklopedisi"'ne de makaleler yazmakla; çok tartışmalara yol açan
sosyal yorumlamalarıyla ve iktisat bilimini "kasvetli bilim" olarak
tanımlanması ile hatırlanmaktadır. Yapıtlarında İngiltere'nin tarihini, toplumsal yaşamını
ve işçi sorunlarını ele almıştır.
Ailesi,
İskoçya'da çok yaygın olan sıkı Kalvinizm Protestanlığı
inanç ve göreneklerine bağlıydılar ve oğullarının Protestanlık prensiplerine
göre eğitilmesine dikkat etmişlerdi. Carlyle'nin eğitimi sonunda bir
Protestan papaz veya vaiz olmasını beklemekteydiler. Ancak Carlyle Edinburgh
Üniversitesi'nde ilahiyat eğitimine devam ederken katı Hristiyan
inancını kaybetmiş ve bunu da açıkça her eseri, yazısı ve hareketi ile ortaya
koymuştu. Buna rağmen Carylye'in hazırlayıp yayınladığı eserlerin ana
temaları ve bunların işlenişi sıkı dinsel prensipleri yansıtmaktaydı.
Carlyle'ın geleneksel Hristiyanlığa inanmamasının herkesçe bilinmesi ve
eserlerinin ana temalarının sıkı Hrıstiyan prensiplerini içermesi ile Victoria
devrinin son dönemlerinin önemli bir karakteri idi. Bu devirde birçok aydın
bu ikilemi çok çekici bulmakta idi. Özellikle Charles Darwin'in evrimsel teoriyi
açıklaması, sosyal ve bilimsel ilerlemeler, bu aydınların geleneksel sosyal
düzene ait din, inanç ve tutumlarını soru altına alıp tehdit etmekteydi ve
Carlyle bunu eserlerine ustalıkla yansıtmaktaydı.
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder